Can Gürses
Duyduğumuz klasik ifadelerden biridir: “Matematikte öğrendiğim bunca şey günlük hayatta ne işime yarayacak?”
Özellikle Türkiye’de bu soruyu sormak her öğrencinin hakkı.
Çünkü matematiğin günlük hayattaki varlığının temeli eğitim sisteminde öğretilen denklemler değil; tam tersi eğitim sisteminde hiç üzerinde durulmayan ispat, mantık ve analitik düşünce tarafıdır…
Mevzuyu matematiğin en temel kavramlarından biri üzerinden anlatmaya çalışırsam zannediyorum işimizi kolaylaştırmış olurum: Fonksiyonlar matematiğin en temel kavramlarından biri… Bir veya birçok parametreye dayalı denklemler olarak düşünebiliriz.
Çok değişkenli bir fonksiyonu tek değişkene göre optimize etmeye çalıştığımızda elde ettiğimiz şey “lokal” bir maksimum veya minimum noktasıdır ki bu güvenli bir yaklaşımdır; çünkü günün sonunda ne elde ettiğimiz maksimum çok yükseklerdedir, ne de elde ettiğimiz minimum en düşüklerdedir. Fonksiyonu tüm parametrelerine göre optimize etmeye çalıştığımızda ise elde ettiğimiz şey “global” bir maksimum veya minimum noktasıdır ki bu daha riskli bir tercih olarak görülebilir; çünkü günün sonunda ya en yüksek noktaya ya da en düşük noktaya erişmiş olursunuz…
Hayat da böyle değil midir?!.. Hayatınızı etkileyen tüm etkenlerden sadece birini, örneğin sadece işi, önemseyip mutlu olmaya çalıştığınızda elde edeceğiniz sonuç bir tek o etken üzerinden olacağından çok sıradan bir sevinç veya basit bir üzüntü olacaktır muhtemelen… Etkenlerin tümünü önemseyip mutlu olmaya çalıştığınızda elde edeceğiniz sonuç muhtemelen gerçek mutluluk veya tam bir çöküş olacaktır!..
İşte temel bir matematik eğitimi insanlara hayatlarında neyi, nasıl optimize edeceklerinin bilincini küçük yaştan doğal olarak verir. Ve bundan daha değerli ne olabilir?…
Geriye ezberlenilen denklemler ve havuz problemlerinden çok daha fazlası… Hayatını yönetebilme bilinci kalır!
Ve böyle bakınca Türkiye’nin çoğunluğunun birçok konuda “ya hep ya hiç!” mantalitesinde olması pek tesadüf değil, değil mi?!
herkesebilimteknoloji
foto:akademisyenler.org
