CHP Milletvekili Orhan Sarıbal, fındık hasadının yaklaştığını hatırlatarak, rekolte tahmini ve Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) fındık alımı yapması gerektiğini belirtti. Sarıbal, “Fındıkta üreticinin ulus ötesi firmaların rekolte oyunlarına maruz bırakılarak, istedikleri fiyatı belirlemelerinin önü açılıyor. TMO’nun üretici lehine bir fiyattan fındık alımı yaparak, üreticileri koruması gerekir” diye konuştu.
Hasat başladı ama belirsizlik sürüyor
Türkiye’nin sahil kesimlerinde fındık hasadının başlamasına rağmen, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın rekolte tahminini hala açıklamadığını kaydeden Sarıbal, “Öte yandan TMO’nun yeni sezonda fındık alımı yapıp yapmayacağı, dolayısıyla müdahale alım fiyatı da belli değil” ifadelerini kullandı. Fındıkta fiyatı düşürmek için rekolte oyunlarının devam ettiğini vurgulayan Sarıbal, “TÜİK üretim tahminini 600 bin ton olarak açıkladı. Uluslararası Sert Kabuklu ve Kuru Meyveler Konseyi ise tahminini 670 bin ton olarak duyurdu. Ancak Tarım Bakanlığı’nın suskunluğu devam ediyor” dedi.
Fiskobirlik etkisizleştirildi
Tarım birliklerinin işletme ve tesislerinin özelleştirilmesini amaçlayan 4572 sayılı Kanunun çıkarılması ardından, Fındık Tarım Satış Kooperatifleri Birliği’nin (Fiskobirlik) üreticiden koparılarak ‘tabela örgütü’ne dönüştürüldüğünün altını çizen Sarıbal şöyle devam etti:
“Bir zamanlar Fiskobirlik’in tek başına söz sahibi olduğu fındık ihracatında artık İtalyan, Alman ve Fransız şirketleri belirleyici konumdadırlar. Fındık alım fiyatları da bu şirketler tarafından belirlenmektedir. Fındığın yarısını beş firma alıp-ihraç etmektedir. Yani fındık piyasası “serbest” değil “tekelci” yapıdadır. Fındık ihracatının yüzde 50’si üç ulus ötesi şirket (Ferrero, Progıda ve Stelliferi) tarafından gerçekleştirilmektedir.”
TMO mutlaka piyasaya girmeli
TMO’nun mutlaka piyasaya girmesi gerektiğini sözlerine ekleyen Sarıbal şu önerileri sundu:
“TMO, maliyet ve üreticinin önceki yıllardan gelen kayıplarını da dikkate alarak 14 liradan alıma başlamalıdır. Öte yandan TMO’nun randevulu alım yapması beklemeye tahammülü olmayan küçük üreticileri tüccarın kucağına itmektedir. Bu nedenle TMO üreticilerin fındığını bekletmeksizin almalı ve bedelini peşin olarak ödemelidir.
Türkiye dünya fındık üretiminin yüzde 70’ini gerçekleştiriyor. Fındık ülkemizde 2 milyon üreticinin geçim kaynağını oluşturuyor. Ayrıca Türkiye’nin tarım ürünleri ihracatının yüzde 15’ine yakın kısmını tek başına karşılıyor. Buna karşılık fındık hak ettiği değer ve desteği görmüyor.”
birgün
